به نقل از «شبستان»

نقش تحصن علما در مسجد دانشگاه تهران در بازگشت امام(ره)

تاریخ انتشار: ۸ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۵۳۴۴۲

هشتم بهمن ماه سال ۱۳۵۷، عده‌ای از علما در حرکتی اعتراض‌آمیز، در مسجد دانشگاه تهران تحصن و با انتشار اعلامیه‌ای، اعتراض خود را نسبت به بستن شدن فرودگاه مهرآباد و ممانعت از ورود امام خمینی(ره) اعلام کردند.

خبرگزاری شبستان، گروه مسجد و کانون‌های مساجد، یکی از مهمترین رویدادهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، تحصن روحانیون در مسجد دانشگاه تهران در اعتراض به دولت شاپور بختیار بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

عده­ ای از روحانیون از سراسر کشور در اوایل بهمن ۱۳۵۷ برای استقبال از امام خمینی (ره) راهی تهران شدند. اما کمی بعد دولت بختیار، برای جلوگیری از ورود امام، به کلیه شرکت ‏های هواپیمایی بین المللی اعلام کرد: به تهران پرواز نکنند.

 

علاوه بر این، به دستور بختیار، تعداد زیادی ادوات نظامی از جمله تانک و زره‏پوش در فرودگاه مهرآباد تهران مستقر شدند تا از ورود امام به کشور جلوگیری کنند. همچنین، در کنار تمام این تدابیر، کلیه فرودگاه ‏های کشور برای سه روز بسته اعلام شد. با شرایط به وجود آمده، نزدیکان امام اعلام کردند، به مناسبت بسته بودن فرودگاه ‏ها، سفر امام به تهران، دو روز به تعویق افتاد.

 

 

 

 

روحانیون در هفتم بهمن ۱۳۵۷ در مدرسه رفاه جمع شدند؛ آنان در اعتراض به ممانعت شاپور بختیار از ورود امام خمینی(ره) به ایران، تصمیم به تحصن در مسجد دانشگاه تهران گرفتند. این تحصن از ساعت ۹ صبح هشتم بهمن ۱۳۵۷ آغاز شد.

 

کارشناسان مسائل تاریخی معتقدند انتخاب مسجد دانشگاه به عنوان مکان تحصن، گزینش بسیار دقیق و هوشمندانه ای بود؛ هم باعث فشرده شدن صفوف مردم به ویژه دو گروه روحانی و دانشگاهی شد، هم سرانجام رژیم بختیار در مقابل خواست مردم تسلیم شد.

 

روزنامه اطلاعات در گزارشی نوشت: «بیست‌ نفر از روحانیون از جامعه روحانیت مبارز تهران و بیست نفر از روحانیون شهرستان­ ها در مسجد دانشگاه تهران تحصن کردند. حجت‌الاسلام جنتی سخنگوی روحانیون نیز اعلام کرد که آقایان طالقانی،‌ منتظری و بهشتی نیز به جمع متحصنین خواهند پیوست. ساعت ۹ صبح نماینده خلبانان اعتصابی هواپیمای ملی کشور نیز به جمع روحانیون آمد و از آمادگی خلبانان برای پیوستن به این تحصن خبر داد.»

 

در ادامه اسامی جمعی از متحصنین را که در ساعات اول به مسجد دانشگاه تهران آمده بودند به این شرح اعلام شد: «آقایان مطهری، آذری، محمدی، محفوظی، طاهری، محمدعلی جنتی، مهدی ربانی، محمدعلی شرعی، فاضل موحدی، یوسف صانعی، حسین راستی، محمد مومن، خلخالی، احمدی، توسلی و حیدری.».

 

سازمان ملی دانشگاهیان ایران کمیته تدارک امکانات برای متحصنین تشکیل داد و نوشت: «تعداد روحانیون مبارز تا ظهر امروز از چهارصد نفر تجاوز کرد تلاوت و ترجمه آیات قرآن مجید از جمعه برنامه‌های متحصنان در مسجد دانشگاه است. آیت الله سیدعلی خامنه‌ای و  اکبر هاشمی رفسنجانی و استاد شهید مطهری در جمع متحصنان برنامه سخنرانی دارند.»

 

 

 

 

 

روحانیون مبارزِ متحصن در مسجد دانشگاه تهران با صدور اعلامیه شماره یک خود اعلام کردند: «حکومت غیرقانونی و غاصب شاپور بختیار در بیشرمی و اهانت به حیثیت ملت ایران، روی پیشینیان نوکرصفت خود را سفید کرد.

 

در روز جمعه ۶ بهمن در تهران و تبریز و رشت و گرگان و آبادان و سنندج و بعضی از شهرستان­های دیگر دست به کشتارهای فجیع و وحشیانه زد و با بستن فرودگاه‏های کشور به روی رهبر محبوب ملت «آیت‌الله‌العظمی امام خمینی دام‌ظله» احساسات پاک مردم شرافتمند ایران را که با قلبی لبریز از عشق و دیدگان پراشک و شوق در انتظار مقدم فرخنده رهبر عظیم‌الشان خود بود، سخت جریحه‌دار ساخت و خشم سهمگین ملت ایران را که ریشه او و اربابانش را خواهد سوخت، بیش از پیش برانگیخت، اینجانبان به عنوان اعتراض به اعمال ضدانسانی دولت غیرقانونی بختیاری از ساعت ۹ صبح روز یکشنبه ۸ بهمن ماه جاری تا بازگشت حضرت آیت‌الله امام خمینی دام ظله به وطن و آغوش پر از مهر ملت، در مسجد دانشگاه تهران تحصن اختیار می‌کنیم و از این محل مقدس در کنار برادران دانشجوی خود، ندای حق‌طلبانه خود را به گوش جهانیان خواهیم رساند. برقرار باد جمهوری اسلامی به رهبری امام خمینی.»

 

آیت‌الله خامنه‌ای، که آن زمان عضو شورای انقلاب بود، درباره علت تحصن و انتخاب محل‌ آن در مصاحبه‌ای می‌گویند: « آن شبى که قرار بود ما صبح برویم تحصن بکنیم، آن روزى بود که امام قرار بود بیایند و نیامدند. ما رفتیم در بهشت زهرا(س) و شهید بهشتى سخنرانى کردند و بنده قطعنامه را خواندم... یک سخنرانى شهید بهشتى کردند، بعد هم یک قطعنامه‌اى تهیه کرده بودیم. من هم رفتم قطعنامه را خواندم و برگشتیم.

 

وقتى که برگشتیم صحبت شد که حالا قدم بعدى چه باشد؟ فکر تحصن در تهران بى‌ارتباط به تجربه‌ تحصن در مشهد نبود، یعنى تجربه‌ موفق تحصن بیمارستان مشهد تشویق‌کننده بود به این تحصنى که در تهران انجام گرفت. مدتى بحث شد که کجا تحصن انجام بگیرد، بعضى مى‌گفتند در مسجد بازار -مسجد امام که آن وقت اسمش مسجد شاه بود- آن‌جا تحصن انجام بگیرد، بعضى جاهاى دیگر را پیشنهاد مى‌کردند یک وقت پیشنهاد دانشگاه هم شد که دیدیم بسیار جالب و از همه جهت این خوب هست.»

 

اتاقک کنار مسجد دانشگاه اما به مرکز رهبری تحصن در تهران بدل شده بود. چند کمیته‌ اصلی جهت تحصن تشکیل شد که برخی از آن‌ها عبارت بودند از: کمیته‌ علمای شهرستانی و کمیته‌ی پشتیبانی؛ کمیته‌ مهم دیگری هم وجود داشت به‌نام کمیته‌ تبلیغات. مسئولیت این کمیته با آیت‌الله خامنه‌ای بود که نشریه‌ای هم در همان ایام منتشر می‌کرد: «من فراموش نمی‌کنم آن روز با مرحوم آقای بهشتی دو نفری آمدیم و از در شرقی دانشگاه وارد شدیم. یکی از دوستان عزیز و علمای محترم ... قبلاً رفتند آن‌جا، هماهنگی کردند و در شرقی دانشگاه را باز کردند -چون در جنوبی که در اصلی بود، [تحت کنترل رژیم بود] و روی ما باز نمی‌شد- و ما از آن‌جا وارد دانشگاه شدیم، رفتیم توی مسجد دانشگاه، و بنده رفتم توی آن اتاق عقب مسجد -که یک اتاق کوچکی بود، نمی دانم حالا هم هست یا نه- آن‌جا مستقر شدیم و از همان روز اول، نشریه‌ی تحصن را راه انداختیم، که چند شماره از همان روز اول آنجا منتشر شد.».

 

 

این تحصن هوشمندانه و به‌موقع علما و بازتاب گسترده‌ی آن فشار شدیدی به بختیار وارد کرد و او را سخت به تکاپو انداخت. او حتی در این راه به مذاکره‌ی غیر مستقیم با سران تحصن هم روی آورده بود؛ اگرچه نمی‌توانست آنان را به سازش و کوتاه آمدن بکشد. به گفته‌ آیت‌الله جمی: «ما می‌دانستیم که بختیار دستپاچه شده، با بعضی از این بزرگان دست‌اندرکار تحصن و کمیته‌ استقبال تماس‌هایی می‌گیرد. با آقایانی مثل شهید مطهری و بهشتی که یک کاری بکنند. این‌ها هم قرص و محکم می‌گفتند که غیر از این راهی نیست و باید حتماً امام بیاید و این تحصن به هم نمی‌خورد تا امام بیاید.»

 

نقش مردم در تامین هزینه‌های مالی تحصن روحانیون در دانشگاه تهران

مردم هم به اشکال مختلف با روحانیون همراه شدند. گروهی مستقیما در جریان تحصن قرار گرفتند و عده‌ای شرایط مورد نیاز تحصن را آماده می­ کردند. محسن رفیق دوست در بخشی از کتاب خاطراتش که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است در این رابطه می‌گوید: «از موقعی که قرار شد علما به دانشگاه تهران بروند، ما همراه با دوستان رفتیم و مسجد را تحویل گرفتیم...

 

هزینه‌ تحصن علما و دیگر کارها را رفقایمان می‌پرداختند؛ یعنی ما هر وقت نیاز به پول پیدا‌ می‌کردیم از دوستان می‌گرفتیم. یکی از افرادی که مدام به ما کمک می‌کرد فردی بود به نام حاجی محمد درویش دماوندی. ایشان فردی بازاری بودند و از اول در جریانات نهضت امام بودند و کمک مالی می‌کردند.

 

روزی که تازه ما مدرسه‌ رفاه را در اختیار گرفته بودیم این فرد نزدم آمد و دستمالی را به دستم داد و گفت: «این مقداری پول است خانه‌ام را فروختم و این پولش شده، بیایید با این پول کارهایتان را پیش ببرید.» یعنی این فرد آن قدر به خاطر انقلاب فداکاری می‌کرد که حتی حاضر شده بود خانه‌ خودش را هم بفروشد.

 

هزینه‌های تحصن علما و دیگر کارها از این راه و نیز از راه کمک‌های مردمی تامین می‌شد. این تحصن علما یک هفته طول کشید و با ورود امام خود به خود شکسته شد. ابتدا قرار بر این بود که امام بعد از تشریف فرمایی به ایران به دانشگاه بروند و خودشان پایان تحصن را اعلام کنند، ولی چون ما یازده بهمن فرودگاه را تحویل گرفته بودیم بیشتر علما، برای دیدن امام به فرودگاه رفته بودند تا از معظم‌له استقبال کنند و بدین صورت تحصن شکسته شده بود.»

 

نهایتا تحصن روحانیون در دانشگاه تهران چهار روز به طول کشید و دولت شاپور بختیار مجبور شد فرودگاه‌های کشور را بازگشایی کند. روحانیون متحصن با انتشار بیانیه‌ای پایان تحصن خود را اعلام کردند؛ و در روز دوازدهم بهمن ۱۳۵۷ اتوبوس‌هایی متحصنان را از دانشگاه تهران به سمت مهرآباد برد تا شاهد بر زمین نشستن هواپیمای امام خمینی(ره) در تهران باشند.

 

منابع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی،پژوهشکده تاریخ معاصر

 

پایان پیام/40

منبع: شبستان

کلیدواژه: مسجد دانشگاه تهران شاپور بختیار ورود امام اعلام کردند امام خمینی تحصن علما آیت الله ی تحصن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۵۳۴۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جامعه نخبگانی غرب، مفهوم نامه سال ۹۴ رهبر انقلاب را امروز درک کرد

وقتی سال ۱۳۹۴ رهبر معظم انقلاب نامه‌ای به جوانان غربی نوشتند و آن‌ها را به بیداری و آگاهی دعوت کردند؛ شاید کمتر کسی چنین باوری داشت که روزی جامعه نخبگانی غرب به این سطح از بینش و بصیرت برسد و علیه جنایات رژیم صهیونیستی دست به تحصن و اعتراض بزند

به گزارش ایسنا، پایگاه بصیرت نوشت، هفتم ژانویه ۲۰۱۵ (۱۷ دی‌ماه ۱۳۹۳) بود که افراد مسلح به دفتر یک مجله در فرانسه حمله کردند. در آن زمان گزارش‌های ابتدایی حاکی از کشته‌شدن ۱۲ نفر بود و تصاویر و فیلم‌های این حمله ترویستی به سرعت در فضای مجازی منتشر می‌شد. مجله شارلی ابدو که یک مجله فکاهی و هجوآمیز بود بارها به مقدسات اسلامی و حتی مسیحیت توهین کرده بود و درون‌مایه مطالب این مجله تا حدود زیادی دین‌ستیزانه و نژادپرستانه است. این حمله توسط دو نفر نام‌های سعید کواشی و شریف کواشی انجام می‌شد و علت آن را چاپ کاریکاتوری از ابوبکر البغدادی رهبر گروه تروریستی داعش در این نشریه اعلام کردند. چند روز بعد القاعده یمن مسئولیت حمله را به عهده گرفت و رهبر این گروه در پیامی اعلام کرد که مهاجمان به شارلی ابدو دستور داشتند که به خاطر «توهین به پیامبر اسلام» به دفتر این مجله حمله کنند.

ماجرای «شارلی ابدو» موجب شد تا به چند مسجد و تعدادی از اماکن متعلق به مسلمانان در فرانسه حمله شود. گروه‌های افراطی و نژادپرستانه حمله به فرانسه را بهانه‌ای یافتند تا جلوی موج مهاجرت از خارومیانه به کشورهای اروپایی را بگیرند و روزانه صحنه‌های تحقیرآمیزی از نحوه برخورد با مسلمانان در مرزهای کشورهای اروپایی از جمله یونان و صربستان منتشر می‌شد.

نامه هوشمندانه رهبر انقلاب به جوانان غرب در سال ۹۴

حمله به شارلی ابدو نه تنها موج اسلام ستیزی را متوقف نکرد بلکه آن را تشدید کرد و همین مجله در شماره بعدی خود کاریکاتوری از پیامبر اسلام (ص) را منتشر کرد. در واقع اوضاع جهانی از دو سو مسلمانان را هدف قرار می‌داد. از یک طرف داعش به عنوان نسخه اصلی اسلام به اروپا معرفی می‌شد و از طرفی مسلمانان آواره از دست داعش، در پشت مرزهای اروپا کتک می‌خوردند.

در حالی که سرخوردگی مسلمانان روز به روز در حال افزایش بود، رهبر معظم انقلاب اسلامی در هشتم آذر سال ۱۳۹۴ در یک ابتکار و فارغ از گفتگوهای معمول دیپلماتیک نامه‌ای را خطاب به جوانان غربی نگاشتند. این نامه که عموم جوانان در اروپا و امریکای شمالی را خطاب قرار می‌داد، با اشاره به حوادث فرانسه بر چند موضوع اساسی که جهان اسلام و اروپا را درگیر کرده بود اشاره داشت.

در حقیقت رهبر معظم انقلاب با درک صحیح از شرایط غرب راهی را پیش‌پای جوانان کشورهای اروپایی گذاشتند که از آن طریق به راحتی به سمت اسلام حقیقی رهنمون می‌شدند و آن قرآن بود. هم زمان هم نمونه‌های فراوانی از هدایت جوانان و نخبگان اروپایی به سمت اسلام از طریق دسترسی بدون واسطه به قرآن وجود داشت.

تهدیدات دانشجویان آمریکایی را نمی‌ترساند

حالا، اما بیش از ۲۰۰ روز از آغاز جنگ در غزه و کشتار مردم بی‌دفاع می‌گذرد و آمارها از این حکایت دارد که تاکنون حدود ۳۵ هزار نفر به شهادت رسیده و بیش از ۷۷ هزار نفر نیز مجروح شده‌اند. در چنین شرایطی شاهد هستیم که اساتید و دانشجویان بسیاری از دانشگاه‌های غرب به صحنه آمده و نسبت به ادامه این جنایت‌ها اعتراض می‌کنند. در این بین البته برخی معتقدند که فرهیختگان جهان غرب باید زودتر به کشتار مردم مظلوم غزه واکنش نشان می‌دادند نکته قابل توجه، اما گزارش شبکه ۱۲ اسرائیل از تظاهرات گسترده مردمی و اعتراضات سراسری دانشگاهیان در آمریکا علیه جنایات رژیم صهیونیستی بود که گزارشگر می‌گفت: «ما به لحظه انفجار و تعیین کننده‌ای نزدیک می‌شویم؛ تهدیدات واقعا دانشجویان را نمی‌ترساند و آن‌ها اصرار دارند که درآن مکان‌ها بمانند!»

در ادامه باید گفت که رسانه‌های اسرائلی به این نخبگان اتهاماتی مانند یهود ستیزی می‌زنند یا ادعا می‌کنند که آن‌ها تحت تاثیر جمهوری اسلامی ایران چنین رویکردی را در پیش گرفته‌اند، اما واقعیت این است که ایران در مسیر خردمندانه‌ای حرکت می‌کند که این روزها جامعه فرهیخته و دانشگاهی آمریکا نیز به آن پی‌برده است.

تحصن ۴۰ دانشگاه و بازداشت شماری از دانشجویان

در ادامه باید اذعان کرد که دانشجویان ۴۰ دانشگاه در آمریکا و کانادا برای حمایت از غزه تحصن کرده‌اند، در همین راستا دانشگاه کلمبیا اعلام کرد که تخلیه تظاهرکنندگان حامی فلسطین را از محوطه این دانشگاه به تعویق انداخته است.

دانشگاه کلمبیا در نیویورک آمریکا تخلیه تظاهرکنندگان طرفدار غزه را از محوطه دانشگاه به تعویق انداخت. ریاست دانشگاه کلمبیا ضمن اعلام این خبر افزود که مذاکرات با تظاهرکنندگان حامی فلسطین پیشرفت نشان داده و این مذاکرات همچنان ادامه دارد و پلیس نیویورک به محوطه دانشگاه دعوت نشده است.

منابع خبری هم اعلام کردند که پلیس آمریکا تحصن دانشجویان دانشگاه ایندیانا را در حمایت از غزه و فلسطین هدف حمله قرار داد. این حمله پس از آن صورت گرفت که تحصن کنندگان حاضر به جمع کردن چادهای نصب شده در محوطه دانشگاه نشدند.

به گفته منابع مذکور، پلیس دست‌کم ۳۳ دانشجوی معترض به نسل کشی در غزه را در این دانشگاه بازداشت کرده است. تحصن دانشجویان دانشگاه جورج واشینگتن در حمایت از غزه و فلسطین نیز با وجود بازداشت‌ها و سرکوب‌ها همچنان ادامه دارد. پلیس آمریکا دانشجویانی را در دانشگاه اوهایو در حمایت از غزه و فلسطین تظاهرات کرده بودند، هدف حمله و سرکوب قرار داد و شماری از آن‌ها را بازداشت کرد.

شعارهایی در حمایت از فلسطین و مردم ایران در دانشگاه‌های آمریکا

همچنین روز دوشنبه در دانشگاه ییل آمریکا نیز دانشجویان در ادامه تحصن دانشجویان در کالیفرنیا به اختصاص بودجه به رژیم اعتراض کردند که نزدیک به ۴۷ نفر از آن‌ها نیز بازداشت شدند. در دانشگاه نیویورک نیز اساتید دانشگاه، درست وقتی که مسئولان دانشگاه سعی در متفرق کردن دانشجویان داشتند، اساتید اطراف دانشجویان، دیوار تشکیل دادند و اجازه ندادند تجمع‌های اعتراضی متفرق شود. بخش جالب تجمع‌های اعتراضی علیه حمایت دولت آمریکا از رژیم، شعارهایی بود که در حمایت از مردم ایران داده شد. گروهی از دانشجویان از عملیات ایران در سرزمین‌های اشغالی نیز حمایت کردند. ادامه اعتراضات در کالیفرنیا و اوج گرفتن آن در دانشگاه‌های آمریکا تا آنجا ادامه پیدا کرد که «الیز استفانیک»، نماینده مجلس نمایندگان و هیات جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان، نامه‌ای ارسال کردند و به‌خاطر عدم تامین محیط امن برای دانشجویان از او خواستند که استعفا دهد. با این حال، اما دولت بایدن همچنان حامیان فلسطین را یهودستیز خوانده و اقدام اعتراضی دانشجویان را محکوم کرده است.

جان کلام
این تحولات در حالی است که رسانه‌های رژیم صهیونیستی اعلام کردند که پلیس آمریکا طی هفته گذشته حدود ۵۵۰ دانشجو حامی فلسطین و غزه را در دانشگاه‌های بزرگ این کشور بازداشت کرد. در این میان باید گفت این احتمال وجود دارد که اعتراضات به جنایت‌های رژیم صهیونیستی در جوامع دیگر نیز تکرار شود. نباید فراموش کرد که دستگاه رسانه‌ای جهان همواره تلاش می‌کند که واقعیت آنچه در غزه می‌گذرد به گوش جامعه نخبگان نرسد. اما به دلیل حجم بالای جنایت در غزه رسانه‌های آمریکایی نتوانستند، فضا را بسته نگه دارند. لازم به یادآوری است که اساتید و دانشجویانی که نسبت به شرایط مردم مظلوم غزه اعتراض می‌کنند خطر دستگیری را به جان می‌خرند و این اقدام آن‌ها نشان می‌دهد که این فرهیختگان به خاطر جمهوری اسلامی ایران چنین رویکردی را دنبال نکرده‌اند در واقع آن‌ها آگاه شده‌اند و وظیفه انسانی خود می‌دانند که از مردم مظلوم غزه دفاع کنند و این رویکرد نشانه دیگری از شکست اسرائیل است به عبارت دیگر باید خاطرنشان کرد که وقتی سال ۱۳۹۴ رهبر معظم انقلاب نامه‌ای به جوانان غربی نوشتند و آن‌ها را به بیداری و آگاهی دعوت کردند؛ شاید کمتر کسی چنین باوری داشت که روزی جامعه نخبگانی غرب به این سطح از بینش و بصیرت برسد و علیه جنایات رژیم صهیونیستی دست به تحصن و اعتراض بزند.

انتهای پیام